علائم و دلايل فيستول مقعدي را بشناسيد!
كانال مقعدي قسمت انتهايي دستگاه گوارش است كه شامل ركتوم و مقعد است. گاهي اوقات يك مسير غير طبيعي از كانال مقعد به پوست اطراف مقعد ايجاد مي‌شود و به آن فيستول مقعدي مي‌گويند. اين بيماري همچنين مي‌تواند از كانال مقعد به ساير اندام‌ها مانند واژن يا مجاري ادراري ايجاد شود.
فيستول چيست؟ كانال و مجرايي است كه زير پوست تشكيل و غدد عفوني مسدود شده را به بخش آبسه شده مقعد متصل مي‌كند. اين عارضه مي‌تواند با يا بدون آبسه مقعد تشكيل و درست به پوست نزديك مقعد متصل شود.
به عبارت ساده تر به هر نوع ارتباط غير طبيعي و يا مجراي ارتباطي بين دو اندام مختلف و يا دو بخش جداگانه از بدن كه از آن عفونت خارج مي‌شود، فيستول اطلاق داده مي‌شود.
فيستول مقعدي اغلب نتيجه يك آبسه مقعدي قبلي يا فعلي است. اين در 40٪ از بيماران مبتلا به آبسه رخ مي‌دهد. اين عارضه يك تونل يا مجراي باريك است كه يك غده مسدود شده در داخل كانال مقعد را به پوست خارجي متصل مي‌كند.
علائم بيماري فيستول مقعدي
جالب است بدانيم كه علائم بيماري فيستول متعدد مي‌باشد، اما به طور كلي بيمار در بيشتر موارد تنها به دليل ترشح مداوم يا متناوب عفونت از دهانه خارجي فيستول به پزشك مراجعه مي‌كند و از آن جا كه ترشحات بيماري هميشه تخليه مي‌شود، لذا درد نمي‌تواند عامل مهمي براي مراجعه بيماران باشد. اما در مقابل احساس سوزش يا خارش ناشي از ترشحات مي‌تواند عامل اصلي مراجعه بيماران محسوب شود.
گفتني است در اكثر موارد به هنگام معاينه اين بيماران، دهانه خارجي مجراي فيستول قابل مشاهده مي‌باشد. به طوري كه گاهي يك سوراخ يا برجستگي كه از آن چرك خارج مي‌شود قابل مشاهده است. مجراي فيستول مانند طنابي لمس مي‌شود و مسير آن در مجاورت اسفنكتر و سوراخ اوليه قابل لمس است، اما به طور كلي مي‌توان علائم ذيل را جزء نشانه هاي اصلي اين بيماري برشمرد:
- ترشح مداوم يا متناوب
- وجود يك برجستگي سفت و دردناك به هنگام لمس
- يك درد ثابت و ضربان دار كه ممكن است هنگام نشستن، حركت كردن، مدفوع يا سرفه بدتر شود
- التهاب و تغيير رنگ پوست اطراف مقعد
- در مواقعي درجه حرارت بالا (تب) در صورت داشتن آبسه
- مشكل در كنترل حركات روده (بي اختياري روده) در برخي موارد
دلايل ابتلا به فيستول مقعدي
شايع‌ترين علت فيستول، آبسه مقعدي است. اگرچه چندين علت احتمالي ديگر براي اين بيماري وجود دارد. بيشتر عارضه‌هاي مقعدي در خط مياني خلفي ايجاد مي‌شوند. هنگامي كه بيماري در مكان‌هاي ديگر يافت مي‌شود، اغلب با شرايط ثانويه همراه است كه اين شامل:
- بيماري التهابي روده
- عفونت‌هاي مقاربتي
- ضربه
- تومورها از جمله لوسمي
- بيماري سل
- سرطان آنوركتال
- HIV كه تقريباً در يك سوم بيماران با آبسه مقعدي يا فيستول همراه است
هر يك از اين علل بالقوه فيستول مقعدي با جزئيات بيشتري در زير مورد بحث قرار گرفته است.
آبسه مقعد
آبسه مقعدي تا حد زيادي شايع ترين علت فيستول مقعدي است و مسئول ايجاد تقريباً 80 درصد موارد است. بيش از نيمي از بيماران مبتلا به آبسه مقعدي دچار بيماري فيستول مي‌شوند. احتمال تشكيل اين عارضه در موارد زير بيشتر است:
- آبسه قبل از درمان مي تركد
- مايع به طور كامل تخليه نمي شود
- آبسه به طور كامل بهبود نمي يابد
براي جلوگيري از پيشرفت آبسه مقعدي به فيستول مقعدي بايد به موقع با داروهاي ضد ميكروبي مناسب درمان شود. علاوه بر اين، اكثر بيماران براي جلوگيري از بروز اين بيماري نياز به برش آبسه با تخليه كامل چرك داخل آن دارند.
التهاب روده
فيستول مقعدي همچنين مي‌تواند به عنوان يك عارضه از شرايط پزشكي كه شامل التهاب روده‌ها مي شود، مانند بيماري كرون و ديورتيكوليت ظاهر شود.
بيماري كرون نوعي بيماري التهابي روده (IBD) است. در اين بيماري مزمن، التهاب مخاط پوشاننده دستگاه گوارش وجود دارد. ديورتيكوليت بيماري ديگري است كه منجر به التهاب برون‌پشت‌هاي كوچك يا ديورتيكول‌ها مي‌شود كه جيب‌هاي كوچك متعددي را از كناره‌هاي روده بزرگ تشكيل مي‌دهند.
هر دوي اين شرايط باعث التهاب مزمن كولون و ركتوم مي‌شوند و در برخي بيماران پتانسيل ايجاد اين بيماري را دارند.
هيدرآدنيت چركي
اين يك بيماري مزمن پوستي است كه در آن غدد عرق دچار عفونت‌هاي مكرر مي‌شوند و با اسكار بهبود مي‌يابند. هنگامي كه اين در پوست ناحيه مقعد رخ مي‌دهد، مي‌تواند منجر به تشكيل فيستول مقعدي ثانويه به عفونت سطحي يا عميق شود.
عفونت هاي مقاربتي
برخي از عفونت‌هاي مقاربتي نيز پتانسيل ايجاد فيستول مقعدي را دارند. HIV و ايدز شامل يك عفونت ويروسي است كه به سيستم ايمني بدن حمله كرده و آن را ضعيف مي‌كند. اين مي‌تواند منجر به افزايش حساسيت به عفونت، با تشكيل آبسه مقعدي و فيستول مقعدي شود. كلاميديا و سيفليس نيز عفونت‌هاي مقاربتي هستند كه مي‌توانند خطر ابتلا به اين عارضه را در فرد افزايش دهند.
تروما يا رشد غير طبيعي
تشكيل فيستول مقعدي نيز با ضربه به ناحيه ركتوم همراه است. در برخي موارد، رشد غير طبيعي ممكن است فرد را مستعد ايجاد اين بيماري كند. تومورها، زخم‌ها، عوارض جراحي بعد از عمل در نزديكي مقعد، و ناهنجاري هاي هنگام تولد، همگي پتانسيل ايجاد فيستول مقعدي را دارند.
بازدید :